MEDENİ HUKUK
Medeni Hukuk, kişilerin
birbiriyle ya da belirli ölçülerde kişilerle devletin doğrudan veya dolaylı
özel ilişkilerinin kamu hukuku gibi başka bir hukuk dalının
konusuna girmeyen hukuk dalına verilen addır.
Özel hukuk denilince Medeni
Hukuk (yurttaşlar hukuku) akla gelir. Temeli 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721
sayılı Medeni Kanun ve 1926 tarihli 818 sayılı Borçlar Kanunudur
(2012 tarihli 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu). Medeni Hukuk; Kişiler
Hukuku, Aile Hukuku, Miras Hukuku, Eşya Hukuku, Borçlar
Hukuku dallarına ayrılır. Türk Hukukunda Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu
ile ayrılmasının temelinde Medeni Kanun iktibas edilirken İsviçrede henüz Borçlar
Kanununun hazırlanmamış olmasıdır.
Türk
Medeni Kanununun başlangıç bölümünde genel ilkeler yazılıdır: Kanun, sözüyle ve
özüyle uygulanır. Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim, örf ve adet
hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak
idiyse ona göre karar verir. Yasalar güven ve dürüstlük ilkesine göre işler.
Hakkın kötüye kullanılmasını hukuk korumaz. Bir hak ilişkisini bilmemek ve
bilmek gerekmemek, iyiniyetliliktir. Ancak bir hakka engel bir eksikliği bilmek
kötü niyetliliktir. İyiniyeti kanıtlamaya gerek yoktur (iyiniyet karinesi).
Yargıcın takdir yetkisi vardır ve bunu adil kullanır. Herkes kendi iddiasını
kanıtlamayla mükelleftir.
Medeni hukuk özel hukukun en geniş
ve en önemli dalıdır. Medeni hukuk, kişilerin toplum içinde yaşaması bakımından
bir hüküm ve değer ifade eden bütün eylem ve davranışlarını, işlem ve
ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının bütünüdür. Medeni hukukla ilgisi
olmayan bir kişiyi düşünmek mümkün değildir. Kişi daha doğduğu anda, hatta
doğumundan önce, ana rahmine düşmesiyle medeni hukukun düzenleme alanına girer.
Bir kişinin doğumundan ölümüne kadar geçen sürede kurduğu ilişkilerin, yaptığı
işlemlerin büyük bir kısmı medeni hukukun kapsamı içinde bulunur. Kişinin
doğumu, ana-babasının velayeti altında büyümesi, reşit olması, bir yerde
oturması, nişanlanması, evlenmesi, eşiyle ilişkileri, araba, ev sahibi olması,
kişinin ölmesi hep medeni hukuk ilişkisidir. Nihayet kişinin medeni hukuk ile
bağlantısı öldükten sonra bile bir süre devam eder. Mirasının nasıl ve kimler
arasında paylaşılacağı yine medeni hukukun konusuna girer.
Türkiyede medeni hukuk kuralları
önce 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu ile düzenlenmişti. Daha sonra bu kanunun
yerine 22 Kasım 2001 tarihinde yeri bir Türk Medeni Kanunun kabul edildi.
Yukarıdan anlaşılacağı üzere
medeni hukuk oldukça kapsamlıdır.