MEDENİ HUKUK

Medeni Hukuk, kişilerin birbiriyle ya da belirli ölçülerde kişilerle devletin doğrudan veya dolaylı özel ilişkilerinin kamu hukuku gibi başka bir hukuk dalının konusuna girmeyen hukuk dalına verilen addır.

Özel hukuk denilince Medeni Hukuk (yurttaşlar hukuku) akla gelir. Temeli 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 4721 sayılı Medeni Kanun ve 1926 tarihli 818 sayılı Borçlar Kanunudur (2012 tarihli 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu). Medeni Hukuk; Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, Miras Hukuku, Eşya Hukuku, Borçlar Hukuku dallarına ayrılır. Türk Hukukunda Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu ile ayrılmasının temelinde Medeni Kanun iktibas edilirken İsviçrede henüz Borçlar Kanununun hazırlanmamış olmasıdır.

Türk Medeni Kanununun başlangıç bölümünde genel ilkeler yazılıdır: Kanun, sözüyle ve özüyle uygulanır. Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim, örf ve adet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir. Yasalar güven ve dürüstlük ilkesine göre işler. Hakkın kötüye kullanılmasını hukuk korumaz. Bir hak ilişkisini bilmemek ve bilmek gerekmemek, iyiniyetliliktir. Ancak bir hakka engel bir eksikliği bilmek kötü niyetliliktir. İyiniyeti kanıtlamaya gerek yoktur (iyiniyet karinesi). Yargıcın takdir yetkisi vardır ve bunu adil kullanır. Herkes kendi iddiasını kanıtlamayla mükelleftir.

Medeni hukuk özel hukukun en geniş ve en önemli dalıdır. Medeni hukuk, kişilerin toplum içinde yaşaması bakımından bir hüküm ve değer ifade eden bütün eylem ve davranışlarını, işlem ve ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının bütünüdür. Medeni hukukla ilgisi olmayan bir kişiyi düşünmek mümkün değildir. Kişi daha doğduğu anda, hatta doğumundan önce, ana rahmine düşmesiyle medeni hukukun düzenleme alanına girer. Bir kişinin doğumundan ölümüne kadar geçen sürede kurduğu ilişkilerin, yaptığı işlemlerin büyük bir kısmı medeni hukukun kapsamı içinde bulunur. Kişinin doğumu, ana-babasının velayeti altında büyümesi, reşit olması, bir yerde oturması, nişanlanması, evlenmesi, eşiyle ilişkileri, araba, ev sahibi olması, kişinin ölmesi hep medeni hukuk ilişkisidir. Nihayet kişinin medeni hukuk ile bağlantısı öldükten sonra bile bir süre devam eder. Mirasının nasıl ve kimler arasında paylaşılacağı yine medeni hukukun konusuna girer.

Türkiyede medeni hukuk kuralları önce 1926 tarihli Türk Medeni Kanunu ile düzenlenmişti. Daha sonra bu kanunun yerine 22 Kasım 2001 tarihinde yeri bir Türk Medeni Kanunun kabul edildi.

Yukarıdan anlaşılacağı üzere medeni hukuk oldukça kapsamlıdır.